Gdy chorujemy, mózg zmusza nas do ograniczenia kontaktów społecznych
26 listopada 2025, 13:44U wszystkich zwierząt, w tym i u człowieka, podczas infekcji dochodzi do ograniczenia kontaktów społecznych. Kiedy jesteśmy chorzy, nie mamy ochoty wychodzić i spotykać się z innymi. Taki mechanizm chroni innych ludzi przed zarażeniem, z drugiej zaś strony, pozwala nam odpocząć w domu. Dotychczas jednak nie było wiadomo, jak działa ten mechanizm zniechęcający zwierzęta do utrzymywania kontaktów społecznych w czasie infekcji.
Całowanie pojawiło się wiele milionów lat temu i przetrwało próbę czasu?
19 listopada 2025, 12:57Całowanie występuje u wielu gatunków zwierząt, ale z ewolucyjnego punktu widzenia to zagadka. Niesie ze sobą ryzyko transmisji chorób, a nie daje oczywistych korzyści. W wielu ludzkich kulturach ma ono znaczenie emocjonalne czy społeczne, ale nauka nie przywiązywała zbyt wielkiej wagi do ewolucyjnej historii tego gestu. Matilda Brindle (University of Oxford), Catherine F. Talbot (University College London) oraz Stuart West (Florida Institute of Technology), przeprowadzili pierwsze badania, w ramach których zrekonstruowali ewolucję pocałunku wykorzystując podejście międzygatunkowe i drzewo ewolucyjne naczelnych. Doszli do niezwykle interesujących wniosków.
Archeolodzy w tajemnicy pracowali przy nietypowym pochówku kobiety z epoki wikingów
18 listopada 2025, 10:24Przez kilka ostatnich miesięcy w wielkiej tajemnicy na farmie Val w gminie Ørland pracował zespół archeologów. Wezwał ich poszukiwacz skarbów Roy Søreng, który dzięki wykrywaczowi metali znalazł broszę o miseczkowatym kształcie. Tego typu biżuteria była typowa dla wczesnośredniowiecznych kobiecych strojów ze Skandynawii. A archeolodzy tym chętniej udali się na miejsce znaleziska, że w tej samej farmie kilka miesięcy wcześniej odkryto pochówek wikingów.
Monumentalna budowla to niezwykły kosmogram sprzed 3000 lat. Tu narodziły się elity Majów?
6 listopada 2025, 11:55W 2017 roku w dżungli przy granicy Meksyku z Gwatemalą archeolodzy odkryli monumentalną platformę ziemną sprzed 3000 lat. Ma ona 1400 metrów długości, 400 metrów szerokości i do 15 metrów wysokości. Platforma była budowana w latach 1000–800 p.n.e., setki lat przed rozkwitem w regionie cywilizacji Majów. To najstarsza monumentalna budowla na obszarze Majów i największa prehiszpańska struktura w regionie. Szybko okazało się, że wielka platforma to tylko część krajobrazu archeologicznego okolicy. Teraz zaś archeolodzy donieśli, że stanowisko Aguada Fénix tworzy wielki kosmogram o wymiarach 9x7,5 kilometra, w którym architektura i miejsca symboliczne są przedstawieniem kosmicznego porządku czasu i przestrzeni.
Rozsiewanie aerozoli w stratosferze nie pomoże rolnikom
6 listopada 2025, 10:01Nie od dzisiaj słyszymy, że zmiany klimatyczne mogą negatywnie wpłynąć na uprawę kawy, kakao i winorośli. Tymczasem od ich uprawy zależy los milionów ludzi i stanowią one ważną część gospodarki wielu krajów. Jednak wzrost temperatur i zmiany wzorca opadów powodują dużą zmienność plonów, co szczególnie dotyka niewielkich plantacji, których właściciele nie mogą liczyć na stabilność przychodów. Obecnie w skali świata nie widać spadku ogólnej produkcji, jednak coraz częściej producenci muszą mierzyć się ze znacznymi nieprzewidywalnymi wahaniami plonów.
Jak zgubić się z premedytacją? O sztuce miejskiego błądzenia na przykładzie Warszawy
3 listopada 2025, 18:32Podróże uczą nas planowania - zaznaczamy konkretne punkty na mapie, rezerwujemy noclegi, czy zapisujemy listę miejsc, które „koniecznie trzeba odwiedzić”. Bywa jednak, że największą przygodą nie jest dotarcie tam, gdzie zamierzaliśmy, tylko… pozwolenie sobie na świadome zgubienie się. W czasach, gdy staramy się, aby wszystko było mierzalne i przewidywalne, sztuka błądzenia staje się luksusem. Zwłaszcza w Warszawie, która szczególnie wynagradza tych, którzy potrafią zwolnić krok i patrzeć uważniej.
Polska astronom znalazła pięć związków węgla w lodzie w pobliżu protogwiazdy
3 listopada 2025, 09:54Zespół pod kierunkiem Marty Sewiło zauważył w Wielkim Obłoku Magellana pięć różnych związków węgla. Uczona, która pracuje na University of Maryland, i jej koledzy z USA, Włoch, Holandii, Wielkiej Brytanii i Niemiec, wykorzystali MIRI (Mid-Infrared Instrument) znajdujący się na Teleskopie Kosmicznym Jamesa Webba do analizy lodu otaczającego młodą masywną protogwiazdę ST6.
Rewolucyjny implant pozwala na czytanie osobom, które utraciły wzrok w wyniku AMD
21 października 2025, 09:42Rewolucyjna proteza PRIMA, stworzona przez firmę Science Corporation, umożliwiła ponowne czytanie osobom, które utraciły tę możliwość w wyniku zaniku geograficznego związanego z wiekiem zwyrodnienia plamki żółtej (AMD). Wszczepiony do oka elektroniczny implant połączony z okularami do rozszerzonej rzeczywistości umożliwił chorym na odczytanie liter z tablicy Snellena. A trzeba wiedzieć, że przed zabiegiem niektórzy z chorych nie widzieli nawet samej tablicy.
Polscy archeolodzy odkrywają tajemnice królestwa Urartu
15 października 2025, 09:21Ormiańsko-polska ekspedycja archeologiczna, która od dwóch lat prowadzi wykopaliska w Argisztihinili, ufortyfikowanym mieście królestwa Urartu, dokonała fascynujących odkryć. Jednym z nich jest pochodzący sprzed 2500 lat antropomorficzny idol o nieznanej funkcji, drugim zaś rozległe cmentarzysko popielnicowe z dwunastoma pochówkami ciałopalnymi.
Zmarła Jane Goodall, uczona, która pokazała nam właściwe miejsce w świecie zwierząt
2 października 2025, 11:59Czternastego lipca 1960 roku Jane Goodall wysiadła z łodzi u wybrzeży Jeziora Tanganika w Tanzanii, w miejscu, gdzie obecnie znajduje się Park Narodowy Gombe. Tego dnia 26-letnia była kelnerka i sekretarka rozpoczęła niezwykłą podróż, która zrewolucjonizowała naukę, nasze rozumienie zwierząt i własnego miejsca w świecie przyrody.
« poprzednia strona następna strona » 1 2 3 4 5 6 7 …
